بازنمایی جایگاه «امنیت انسانی» در سیره حکومتی امام علی(ع) بر مبنای فرامین حکومتی

Authors

محمدحسن الهی زاده

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند

abstract

امروزه مقوله «امنیت انسانی» مورد توجه سازمان ها و مجامع بین المللی بوده و مصوبات فراوانی در این خصوص وجود دارد. گرچه تاکنون تعریف جامع و مورد اتفاقی از امنیت انسانی ارائه نشده است، ولی همه صاحب نظران متفق اند که موضوع «امنیت انسانی»، در ارتباط میان حکومت ها و مردم بوده و حداقل دو پدیده «رهایی از ترس» و «رهایی از احتیاج» را شامل می شود. بر اساس آموزه های دین اسلام، انسان خلیفه خداوند در زمین بوده و از کرامت ذاتی برخوردار است. علاوه بر قرآن، در سیره نظری و عملی نبی مکرم اسلام(ص) و علی(ع) و سایر امامان همام(ع) به شأن و جایگاه والای انسان به ویژه تأمین امنیت او توجه شده است. با وجود آثار و پژوهش­های متعدد و گوناگون در خصوص جایگاه انسان در نزد پیشوایان دین، تاکنون در موضوع «امنیت انسانی» پژوهشی صورت نگرفته است. از این رو در مقاله حاضر با هدف تبیین جایگاه «امنیت انسانی» در نزد حضرت علی(ع)، به بررسی این مقوله در سیره حکومتی (سه بعد توزیعی، رویه ای و مراوده ای) ایشان پرداخته شده است. اساسی ترین مأخذ در این زمینه نامه های امام(ع) به کارگزاران و مأموران حکومتی است که در نهج­البلاغه و دیگر کتب تاریخی آمده است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته­ شده است. یافته پژوهش نشان می­دهد که در فرامین حکومتی حضرت، تأمین «امنیت انسانی» زیرساخت و اساس هر نوع فعالیت پایدار حکومت است که موجب جلب اعتماد عمومی خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبنای حکومتی آیت‌الله بروجردی

با وجود اشتهار دیدگاه آیت‌الله بروجردی در گسترۀ اختیارات حکومتیِ فقیه در عصر غیبت، اختیاراتی مضیّق‌تر و محدودتر از آنچه به شیخ انصاری منسوب است و محدود به ضروریات اجتماعی می‌شود، به آیت‌الله بروجردی نسبت داده شده است. این تحقیق، ضمن نقد این دیدگاه، معتقد است که با روش‌شناسی صحیح فهم دیدگاه آیت‌الله بروجردی، درمی‌یابیم ایشان قائل به اختیاراتی گسترده برای فقیه در عصر غیبت بوده است. بر این اساس، این...

full text

مبنای احکام حکومتی و جایگاه آن در سیره ی امیرالمومنین علی علیه السلام

برای این که دین اسلام در مواجهه با مسائل گوناگونی که در طول اعصار مختلف پیش می آید؛ بتواند، پویایی خود را حفظ کند؛ و پاسخگوی تمامی پرسشهای عصر جدید باشد؛ یک سری انعطافات در احکام دین قرار داده شده تا با به بکار بستن این انعطافات، هم اصل دین حفظ شود؛ و هم به نیازهای زمان پاسخ داده شود. از جمله انعطافاتی که در دین اسلام وجود دارد، «احکام حکومتی» است. احکام حکومتی، جزو اختیاراتی است که حاکم جامعۀ ...

بررسی جایگاه رحمت و خشونت در سیره حکومتی امیرالمومنین (ع)

از اهداف بلند انبیا(ع) می توان برقراری قسط و عدل در جامعه و حمایت از محرومان و مبارزه با ستمگران و برقراری نظم و انضباط و حاکمیت قانون عدل و قانون خدا در جامعه و برقراری امنیت فردی و اجتماعی و برخورد با عوامل ناامنی و فتنه و فساد و ایجاد محیطی سالم و سازنده و پاک و شایسته برای رشد استعدادها و فضایل و ارتقای سطح بینش مادی و معنوی جامعه بشری و فضاسازی برای عزت و کرامت انسانها و تکامل الهی جامعه ر...

15 صفحه اول

احکام حکومتی از دیدگاه امام خمینی (ره)

احکام حکومتی در اسلام بویژه در اندیشه فقهی و سیاسی شیعه یکی از مهمترین مسائلی است که فهم و توجه بدان می تواند در تعمیق استنباط فقیه و حل بعضی از غوامض روائی بسیار موثر باشد. نگارنده در این مقاله ضمن تعریف حکم اولیه و ثانویه به بررسی ماهیت احکام حکومتی و نوع اولیه و ثانویه بودن آن احکام پرداخته و برای بهتر تبیین کردن آراء فقیهان در این مورد به آیات و روایات مربوطه اشاره کرده است. آنگاه دیدگاهها...

full text

جایگاه زکات از دیدگاه فقه حکومتی

زکات از ارکان اسلام می‌باشد که در قرآن در کنار نماز قرار گرفته است و در طول تاریخ فقه، فقهای شیعه و اهل‌سنت به‌طورمفصل درباره آن کتاب نوشته‌اند. سیره پیامبر اکرمn و جانشینان آن حضرت زکات را یک امر حاکمیتی نشان می‌دهد که دریافت آن را با ایجاد ساختاری نظام‌مند انجام می‌دادند و آیه شریفه قرآن نیز سهمی از زکات را برای عاملان جمع‌آوری و رساندن زکات به موارد مصرف منظور کرده است؛ اما در تاریخ اسلام تح...

full text

جایگاه امارت‌های مغولی در نهادینگی ساختار حکومتی ایلخانان

هجوم مغول و نابسامانی‌های پس‌ازآن، ساختار سیاسی و حیات اقتصادی- اجتماعی بخش مهمی از ایران را دچار گسست کرد و تا مدتی زمینه‌های لازم برای از میان رفتن نابسامانی‌های مذکور هموار نگردید. نوشتار حاضر با طرح این سؤال که: پیشینه قومی- قبیله‌ای حاکمان مغولی پیش از تشکیل حکومت ایلخانان در احیای سنن حکومتی ایرانی و امنیت بخشی به اوضاع چه تأثیری داشته و در نظام‌مندی ساختار سیاسی عهد ایلخانی از چه جایگاهی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه نهج البلاغه

جلد ۴، شماره ۱۵، صفحات ۴۱-۵۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023